异名:Cirsium chinense Gardner et Champ. (synonym)、Cirsium chinense Gardner et Champ. var. australe Diels (synonym)、Cirsium lineare (Thunb.) Sch. Bip. f. incisolobatum Kitam. (synonym)、Cirsium lineare (Thunb.) Sch. Bip. f. vestitum Kitam. (synonym)、Cirsium lineare (Thunb.) Sch. Bip. var. rigidum Petr. (synonym)、Cirsium lineare var. laushanense f. vestitum Kitam. (synonym)、Cirsium lineare Sch. Bip. var. intermedium (Pamp.) Petr. (synonym)、Cirsium lineare Sch. Bip. var. laushanense f. inciso-lobatum Kitam. (synonym)、Cirsium lineare Sch. Bip. var. spatulatum Petr. (synonym)、Cirsium lineare Sch. Bip. var. tenii Petr. (synonym)、Cirsium lineare Sch. Bip. var. yunnanense Petr. (synonym)、Cirsium wallichii DC. (synonym)、Cirsium wallichii DC. var. intermedium Pamp. (synonym)、Cnicus chinense (Gardn. et Champ.) C. B. Clarke (synonym)、Cnicus chinensis (Gardner et Champ.) Benth. (synonym)
图版24: 2
Cirsium shansiense Petrak in Mitt. Thuring. Bot. Ver. n. f. 1: 176,1943: 石铸,植物分类学报22(6): 449,1984——Cnicus chinense (Gardn.,et Champ.) C. B. Clarke, Comp. Ind. 219,1876; Hook. f. Fl. Brit. Ind. 3: 364,1881——Cirsium chinense Gardn. et Champ. var. australe Diels in Engler,Bot. Jahrb. 29: 628,1901: S. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19 (1-2): 53,1966——C. wallicnii DC. var. intermedium Pamp. in Nuov. Giorn. Bot. Ital. 18: 1q4, 1911——C. lineare Sch.-Bip. var. rigidum Petrak in Fedde, Repert. Sp. Nov. 43: 274, 1938; S. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19
(1-2): 60, 1966——C. lineare Sch.-Bip. var. intermedium (Pamp.)Petrak in Repert. Sp. Nov. Fedde 43: 276, 1938; S. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19(1-2): 58, 1966——C. lineare Sch. -Bip. var. spatulatum Petrak in Fedde, Repert. Sp. Nov. 43: 277, 1938: S. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19(1-2): 60, 1966——C. lincare Sch. -Bip. var. tenii Petrak in Fedde, Repert. Sp. Nov. 43: 278, 1938: S. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19 (1-2): 60, 1966——C. lincare Sch.-Bip. var. yunnanense Petrak in Fedde, Repert. Sp. Nov. 43: 277, 1943; S. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19 (1-2): 60, 1966——C. lineare var. lushanense f. vestitum Kitam. in Journ. Jap. Bot. 20: 199, 1944: S. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19 (1-2): 59, 1966——C. lineare Sch.-Bip. var. laushanense f. inciso-lobatum Kitam. in Journ. Jap. Bot. 20: 200, 1944: S. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19 (1-2): 59, 1966——Cnicus chinense auct. non (Gardn. et Champ.)Benth. : Forbes et Hemsl. in Journ. Linn. Soc. Bot. 23: 461, 1888: Gagnep., Fl. Gen. Indo-Chine. 3: 498, 1924——Cirsium wallichii auct. non DC. : Diels in Engler. Bot. Jahrb. 29: 627, 1901; Ling in Contr. Inst. Bot. Nat. Acad. Peip. 3: 145, 1935: S. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19 (1-2): 65, 1966——C. chinense auctt. non Gardo. et Champ., Diels in Engler., Bot. Jahrb. 29: 627, 1901; Kitam., Cirs. Orient-Asiat. 4, 1931 et in Act. Phytotax. et Geobot. 3: 6, 1934 et in Mem. Coll. Sci. KyotoUniv. Ser. B. 13: 86, 1937; Ling in Contr. Inst. Bot. Nat. Acad. Peip. 3: 144, 1935: 江苏南部种子植物手册, 797, 1959; 5. Y. Hu in Quart. Journ. Taiwan Mus. 19 (1-2): 53, 1966——C. lineare Sch. -Bip. var. uninervium auct. non (Levl. et V ant.)Petrak: Ling in Contr. Inst. Bot. Nat. Acad. Peip. 6: 100, 1949.
多年草本,高0.3-1.5米。根直伸,直径可达2厘米。茎直立,上部分枝或有时不分
枝,全部茎枝有条棱,或全部茎枝被多细胞长节毛或多细胞长节毛和绒毛兼而有之,但通常中部以上有稠密的绒毛。中部茎叶卵形、披针形、长椭圆形、椭圆形或线状长椭圆形,长5-14厘米,宽1-6厘米,羽状浅裂、半裂或深裂,基部渐狭,有长柄或短柄,或无柄,基部扩大抱茎;侧裂片3-6对,偏斜三角形或偏斜半椭圆形,中部侧裂片较大,全部侧裂片不等大2齿裂;顶裂片长三角形、宽线形或长线形,宽0.5-1.5厘米;全部裂片顶端或齿裂顶端及边缘有针刺,裂片顶端或齿裂顶端针刺较长,长3-6毫米,齿缘及裂片边缘较短,紧贴叶缘或平展;自中部叶向上的叶渐小,与中部茎叶同形并等分裂并具有等样的齿裂,或叶不裂,基部渐狭,有叶柄或无叶柄。全部茎叶两面异色,上面绿色,被多细胞长或短节毛,下面灰白色,被密厚的绒毛。头状花序多数在茎枝顶端排成明显或不明显的伞房花序,少有头状花序单生茎顶而植株仅含1个头状花序的。总苞卵形或卵球形,无毛,直径2-2.5厘米。总苞片7层,覆瓦状排列,向内层逐渐加长,最外层长三角形,宽近1毫米,包括顶端针刺长7毫米,顶端渐尖成针刺,针刺长2毫米,外层三角状披针形或卵状披针形,宽2-3毫米,包括顶端针刺长8-10毫米,顶端有长约1毫米的短针刺,中外层顶端针刺贴伏或开展;内层及最内层披针形或宽线形,长1.2-1.7厘米,宽1.2-3毫米,顶端膜质扩大,红色。全部苞片外面有黑色粘腺。小花粉红色或紫色,长 1.8厘米,檐部长近1厘米,不等5深裂,细管部长8毫米。瘦果偏斜椭圆状倒卵形,长4毫米,宽2毫米,顶偏截形。冠毛浅褐色,多层,基部连合成环,整体脱落。冠毛长羽毛状,长1.5厘米,向顶端渐细。花果期5-11月。
分布青海、甘肃、陕西、河南、山西、河北(?)、安徽、湖北、湖南、四川、贵州、云南、广西和广东。生于山坡、山顶、山脚、山谷林下或灌木林下、草地、河边湿地、溪边和路旁,海拔1300-3400米。印度、中南半岛有分布。模式标本采自山西介休县。
本种分布广,变化大,有许多居群变化式样,详细说明可参阅石铸的文章(植物分类学报22(6):450 1984)。
|
|